« Қазақтың тілі сұлу,қонымды да толымды тіл». (В.В. Радлов)

Сабақтың эпиграфы: «Пейіл мен ынта болса, мемлекеттік тілді еркін меңгеруге болады».

1. Кіріспе

- Балалар біздің Отанымыз – Қазақстан Республикасы. ҚР-ның Елтаңбасы, Әнұраны, Туы, төл теңгесі бар. Сонымен қатар ҚР- ның Ата Заңы – Конституциясында белгіленген өз мемлекеттік тілі бар. Ол – әріне, қазақ тілі. Сондықтан да ҚР- ның әр азаматының парызы – тілід білу, құрметтеу.

Тіл қай халықта болмасын қастерлі. Бүгінгі біздің сабағымыз – ерекше сабақ. Ол- қазақ тілінің білгірін анықтау. Яғни, бүгінігі – тіл сайысы. «Тіл – ұлттың жаны» деп аталады. Ойыншар, сіздерге сәт сапар тілеймін!

Сайыс болғаннан кейін оның жеңімпазды да болды. Бізге соны анықтап беретін әділ қазылар алқасын сайлап алайық.

2. Сайыстың ережесң:

1. Тыныштықты сақтау.

2. Бір-бірін тыңдыу.

3. Ойын қысылмай айту.

Сайыс ойыншының қолына 1-ден 8-ге дейін нөмірленген кәртішке беріледі. Қай ойыншы кәртішкесән бұрын көрсетсе, сол жауап береді. Әр дұрыс жауап 10 ұпаймен бағаланады. Екі турдан кейін ең төмен ұпай алған оқушы ойыннан шығады. Ендеше, қазір әр ойыншы өзін таныстырып өтсін.

1 тур – «Бәйге».

1. Қазақтың ұлы ақыны кім? 11.Германияның ұлттық ақшасы қандай? 2. Абайдың шын аты кім? 12.Экологиялық апатқа ұшырған қандайтеңіз?

3. Қазақ тілінде зат есімнің септелу жолдары нешеу?13. Неше қара сөздері барАбайдың? 4. « Закон сингармонизма» сөзің аудармасы қандай?14.Қ.Р Президенті кім? 5.А.Иассауи кесенесі қай қалада? 15.Б.Момышұлы кім? 6.(Подлежащее)сөзінің аудармасы қандай?16.Ы. Алтынсарин кім,оның шығармасы? 7Қ.Р.неше елмен шектеседі? 17.Қазақтың қазақ батырларыкім? 8.Қыста не жауады? 18. Қазақ халқының атақты үш биі ? 9. Тіл туралы заң қашан қабылданды? 19. «Нурыз» сөзі қай тілден енген? 10.Қазақтың тұнғыш ғарышкері кім? 20.Қазақтың ұлы ғалымы, Отырар қаласында туған кім?

2тур. «Шешуін тап» . 9алфавиттік жұмбақ.

1.Тұзда бар, суда жоқ. Мұзда бар ,буда жоқ. 3Үйде бар, шиде жоқ.Күйде бар биде жоқ. 2Гауһарда бар ,Гүлнарда жоқ. 4.Қазда бар ,Үйректе жоқ, Құрда бар шілде жоқ Жауһарда бар, Сәуледе жоқ.

3тур. Сөз мәйегі-мақал. Отан, достық, туған жер туралы. Бос нүктенітолықтыру.

1.Туған жердей жер болмас... . 2. Жүз сомын болғанша... . 3Отан... . 4.Өнерлі... .

5.Досы көпті... . 6.Басқа пәле... . 7.Ел іші... . 8.Отансыз адам... . 9. Шешеннің сөзі... . 10.Өнерлі... . 11.Өнер алды қызыл... .

4тур- «Полигот». Ең бай адамө көп тілді меңгерген адам. Көп тіл білген адамды ғылым тілінде «полиглот» дейді. Келесі жұмбаұтарды орыс, қазақ, ағылшын тілінде шешу.

1.Темір тілді, Күміс үнді (қоңырау, звонок...). 2.Қыста келген, көктемде еріген(қар,снег...) 3.Жесең ащы,Көзінен шығар жасы.(пияз, лук...) 4.Қабат, қабат қаттама,Ақылын болса аттама. (кітап,книга...) 5.Түкбілмей барасың, Тәлімін аласың (мектеп, школа...) 6.Табаныма байладым, Қос аяқпен айдадым (шаңғы, лыжи...) 7. Аспанға ұшар бу болып, Жерге қайтар су болып (.бұлт ,облака)

5тур.

1.Барыс сепnітігіндері сөз тіркестін табу;

а)қаладан келу ә)қаланның іші б)қалаға бару

2.Табыс септігіндегі сөз тіркестін табу;

а)ауылдың маңы ә)ауылды жақсы көру б)ауылға кету

3.Шығыс септігіндегі сөз тіркестін табу;

a)оқышыдан сұрау ә)оқышыны көру б)оқушыға қарау

4.Көмектес септігіндегі сөз тіркесін табу;

а)кітапты алу ә)кітапқа қарау б)кітаппен келу

5.Ілік септігіндегі сөз тіркесін табу;

а)мұғалімнің сөзі ә)мұғалімді сыйлау б)мұғалімге бару

6 тур. «Жарға».Екі сайыскерге берілетін сұрақ. Жылдам жауап беру.

1-ші ойыншыға қойылытын сұрақтар;

1.Республика күні (25 қазан)

2. «Оқушы» созінің синонимі ( шәкірт)

3.Киіз үйдің тқбесі (шанырақ)

4.Еттен дайындалатын тағам (асата- бесбармақ)

5. «Жалғау» созінің орысша аудармасы (окончание)

6.Бала оқытатын адам (мұғалім)

7.Аптаның бірінші күні (дүйсенбі)

8.Біздің қаламыздың аты (Қарағанды )

9.Мемлекеттіқ әнұранның авторлары (Ж.Нәжімеденов мен Н. Назарбаев)

10.Шығыстың Аристотелі (әл Фараби)

2-ші ойыншыға қойылатын сұрақтар;

1.Тәуелсіздік күні (16 желтоқсан)

2. «Мұғалім» созінің синонимі( ұстаз)

3.Бие сүтінен даындалатын тағам (қымыз)

4.Орта жүздің биі (Қазыбек би)

5.Аптаның соңғы күні (жексенбі)

6. «Корень» созінің аудармасы (түбір)

7.Адамды кім емдейді (дәрігер)

8.Қазақстандағы қасиетті жер (Түркістан)

9.Қалаға немен барасың (автобуспен)

10.Мемлекеттік елтаңбаның автолары (Шота Уәлиханов мен Жандарбек Мәліметов)